مارهای سبز زبر (Rough) و صاف (Smooth) خویشاوندی نزدیکی با هم دارند و با اینکه تفاوت‌هایی بین آن‌ها وجود دارد، به لحاظ شیوه‌های مراقبتی شبیه به هم هستند. هر دو گونه از جمله مارهای کوچک و باریک‌اندام بومیِ آمریکای شمالی هستند. در تجارت حیوانات خانگی، مارهای سبز زبر بیشتر از مارهای سبز صاف مشاهده می‌شوند.

نگرانی‌های زیادی در خصوص کاهش جمعیت این مارها در حیات‌وحش وجود دارد، که از بین رفتن زیستگاه و استفاده از سموم عامل اصلی آن بوده است. در برخی ایالت‌های آمریکا، بقای یکی از این دو گونه در معرض تهدید و خطر است. توجه داشته باشید که گرفتن این مارها از طبیعت ممکن است بسته به جایی که در آن زندگی می‌کنید غیرقانونی باشد.

نگاه کلی

اسامی متداول: مار سبز زبر، مار سبز صاف، مار چمنی، مار شلاقی سبز، مار باغچه‌ای، مار شاخه انگوری.

اسامی علمی: Opheodrys aestivus، Opheodrys vernalis

اندازه مار بالغ: مارهای سبز زبر تقریبا 60 تا 90 سانتی‌متر طول دارند، در حالیکه گونه‌های صاف کوچک‌تر و کوتاه‌تر هستند و معمولا حدود 60 سانتی‌متر طول دارند.

طول عمر: بر اساس گزارشات، مارهای سبز زبر می‌توانند تا 15 سال عمر می‌کنند، اما معمولا به این سن نمی‌رسند. 6 تا 8 سال آمار واقع‌بینانه‌تری است.

رفتار و خلق‌وخو

هر دو گونه رنگ سبز روشن و زمردی دارند. شکم آن‌ها معمولا زرد روشن یا کرِم‌رنگ است. بر اساس مشاهدات، وقتی هیجان زده می‌شوند به رنگ مایل به آبی در می‌آیند. از آنجایی که این مارها باریک‌اندام هستند، باید یک محفظه «ضد فرار» برایشان تهیه کنید.

مارهای سبز مارهایی کم‌رو و خجالتی هستند. ممکن است به راحتی عصبی شده و اشتهای خود را از دست بدهند، بنابراین نگهداری از آنان به افراد بدون تجربه توصیه نمی‌شود. مارهای سبز اگر در دست گرفته شوند دچار استرس می‌شوند، از این رو بهتر است به جای دست زدن، آن‌ها را تماشا کنید.

تهیه خانه برای مار سبز

مارهای سبز مارهای کوچکی هستند، بنابراین نیازی به محفظه‌های بزرگ ندارند؛ اما باید فضای عمودی لازم برای بالا رفتن مار را فراهم کنید. یک محفظه 130 لیتری گزینه خوبی است، چون هم جای کافی برای فضای سبز دارد و هم مار می‌تواند در این بین مخفی شود.

از آنجایی که مارهای سبز خیلی آرام هستند، می‌توانید آن‌ها را در دسته‌های چندتایی نگهداری کنید. سه عدد مار می‌توانند به راحتی در یک محفظه 130 لیتری زندگی کنند. محفظه نگهداری از آن‌ها باید دارای یک سرپوش مشبک باشد تا از فرار مارها جلوگیری شود.

در صورتی که مارها از فضای سبز کافی برای پنهان شدن برخوردار نباشند، دچار استرس می‌شوند. این مارها آنقدر کوچک هستند كه می‌توانید از گیاهان زنده مانند پوتوس، پیچك و سایر گیاهان غیر سمی نیز در محفظه استفاده کنید.

فضای سبز حداقل باید یک سوم محفظه را پر کند. کمی شاخه و ساقه انگور در محفظه بگذارید تا مارها از آن بالا بروند. چند جعبه هم برای پنهان شدن مارها قرار دهید. برای کف‌پوش، از فرش مخصوص خزندگان یا حوله و کاغذ استفاده کنید. از کف‌پوش‌هایی که ممکن است به طور تصادفی بلعیده شوند خودداری کنید.

درجه حرارت

درجه حرارات پیشنهادی برای مارهای سبز 21 تا 27 درجه سانتیگراد است، هرچند برخی منابع دمای بالاتری را توصیه می‌کنند. شب‌ها، درجه حرارت باید بین 18 تا 24 درجه سانتیگراد باشد.

نور

منابع حرارتی مانند لامپ‌های حرارتی (نور سفید در ساعات روز و قرمز یا آبی/بنفش در ساعات شب) یا ساطع‌کننده‌های حرارتی سرامیکی بهترین گزینه هستند. شما می‌توانید در کنار منابع حرارتی از یک تشک حرارتی در زیر محفظه نیز استفاده کنید، اما مطمئن شوید که مار مستقیما با تشک در تماس نباشد، چرا که ممکن است دچار سوختگی شود. از آنجایی که این مارها در طول روز فعالیت می‌کنند، باید 10 تا 12 ساعت در روز زیر نور UVA/UVB باشند.

آب و غذا

مارهای سبز حشره‌خوار (insectivores) هستند و جزء معدود مارهایی هستند که رژیم غذایی‌شان صرفا از حشره تشکیل شده است. در حیات وحش، آن‌ها عمدتا از حشراتی مانند جیرجیرک، پروانه، ملخ، کرم صدپا و لاروهای مگس و عنکبوت تغذیه می‌کنند.

در شرایط نگهداری خانگی، بهترین گزینه برای تغذیه آن‌ها جیرجیرک است. هرچند باید تنوع رژیم غذایی آنان را رعایت کنید. به طور متناوب از ملخ، عنکبوت، پروانه و کرم خاکی استفاده کنید.

از کرم‌های خوراکی نیز می‌توانید بعضا استفاده کنید، اما زیاده‌روی نکنید؛ چون ممکن است به استخوان‌بندی خارجی بدن مار فشار وارد شود. از کرم‌های تازه استفاده کنید تا احتمال این خطر به حداقل برسد. کرم‌های نرم مانند کرم‌های مومی (Wax Worms) نیز گزینه مناسبی هستند. از طعمه‌هایی که بزرگ‌تر از بدن مار هستند استفاده نکنید.

تغذیه مار سبز

کرم‌های خوراکی از قبل باید تغذیه کرده باشند تا مواد مغذی لازم از جمله ویتامین‌ها و مواد معدنی را به مار برسانند. همچنین می‌توانید حداقل چند بار در هفته یک مکمل کلسیم به او بدهید.

یک ظرف آب کم‌عمق تهیه کنید؛ به اندازه‌ای که مار بتواند در آن غوطه‌ور شود، اما نه آنقدر بزرگ که در آن غرق گردد. با این حال، این مارها ترجیح می‌دهند به جای کاسه از قطرات آب بر روی برگ‌ها استفاده کنند. بنابراین، خیس کردن فضای سبز محفظه کفایت خواهد کرد؛ درست مانند کاری که برای آفتاب‌پرست انجام می‌دهند.

مشکلات رایج بهداشتی

هر دو گونه مارهای سبز مستعدِ ابتلا به عفونت‌های قارچی و تنفسی هستند. تنفس با دهان باز و خس‌خس سینه از علائم عفونت تنفسی هستند و تغییر رنگ پوست معمولا نشانه یک عفونت قارچی است.

یکی دیگر از بیماری‌های شایع در بین مارها، از جمله مارهای سبز، قرمز شدن دهان یا استوماتیت (التهاب فراگیر دهان) عفونی است. این عفونت باکتریایی باعث ایجاد حباب‌های بزاق و التهاب در داخل و اطراف دهان می‌شود. در صورت عدم درمان، عفونت به استخوان می‌رسد و دندان‌های مار می‌ریزند.

این مسائل باید تحت نطر یک دامپزشک متخصص خزندگان درمان شوند.

انتخاب مار سبز مناسب

بهتر است از یک پرورش‌دهنده باتجربه کمک بگیرید، چون نمونه‌های اسیر شده از حیات وحش معمولا استرسی هستند و تا به محیط خانه عادت کنند سختی‌های زیادی را متحمل می‌شوند. مارهای اسیر شده از حیات وحش ممکن است انگل داشته باشند؛ همچنین ممکن است گونه‌ای را اسیر کرده باشید که در محل زندگی شما در معرض خطر انقراض باشد.